Bài 124: Hữu cảm
有感 | Hữu cảm |
沉思世變絕堪傖 | Trầm tư thế biến tuyệt kham thương |
消長盈虚未易量 | Tiêu trưởng doanh hư vị dị lường |
宇宙方開新世介 | Vũ trụ phương khai tân thế giới |
人民又別一鴻荒 | Nhân dân hựu biệt nhất hồng hoang |
不知谁是为盤古 | Bất tri thùy thị vi Bàn Cổ |
休把浮談笑老莊 | Hưu bả phù đàm tiếu Lão Trang |
心目未窮年漸老 | Tâm mục vị cùng niên tiệm lão |
故園松菊自徜徉 | Cố viên tùng cúc tự thang dương |
Dịch nghĩa : Có cảm xúc
Ngẫm nghĩ thời thế biến chuyển thật đáng thương tâm
Lẽ trời có hao lớn đầy vơi chưa dễ lường được (1)
Vũ trụ đang mở ra một thế giới mới
Nhân dân lại tiêng một cảnh hồng hoang (2)
Không biết rằng ai là Bàn Cổ (3)
Đừng cười lời nói của Lão Trang là phù phiếm (4)
Mắt nhìn bụng nghĩ chưa thấu suốt mà tuổi già đã đến
Thôi thì cứ tiêu dao với cây tùng khóm cúc ở vườn cũ vậy
Dịch thơ :
Sự đời biến chuyển nghĩ mà thương
Còn mất đầy vơi thật khó lường
Vũ trụ mở ra tân thế giới
Nhân dân lại chịu cảnh hồng hoang
Chẳng hay ai chính là Bàn Cổ
Xin chớ chê cười thuyết Lão Trang
Nhìn nhận chưa cùng già đã đến
Đành thôi vườn cũ tự xênh xang.
Đỗ Đình Tuân dịch thơ
Ghi chú
(1) hao (tiêu) lớn (trưởng) đầy (doanh) vơi (hư) là cách lý giải lẽ trời của nho học. Nhưng hao lớn với đầy vơi thì ý nghĩa gần nhau nên ĐĐT dịch là còn mất đầy vơi để ý nghĩa được biệt loại hơn.
(2) Hồng hoang: đời thái cổ mới có loài người còn mông muội
(3) Theo truyền thuyết thì Bàn Cổ là người đầu tiên mở mang cõi đời.
(4) Lão Tử sống ở đời Xuân Thu, Trang Tử sống ở thời Chiến Quốc là hai nhà triết học cổ của TQ. Hai ông này chủ trương vô vi, lánh đời, trái với thuyết hữu vi nhập thế của nho giáo nên thương bị các nhà nho cho là phù phiếm.
Sao Đỏ 18/3/2014
