Bài 20
Ký hữu
寄友 | Kí hữu (1) |
鴻山山月一輪明 | Hồng Sơn sơn nguyệt nhất luân minh |
千里長安此夜情 | Thiên lí Trường An (2) thử dạ tình |
太璞不全眞面目 | Thái phác (3) bất toàn chân diện mục |
一州何事小功名 | Nhất châu (4) hà sự tiểu công danh |
有生不帶公侯骨 | Hữu sanh bất đái công hầu cốt |
無死終尋豕鹿盟 | Vô tử chung tầm thỉ lộc (5) minh |
羨殺北窗高臥者 | Tiện sát bắc song (6) cao ngọa giả |
平居無事到虛靈 | Bình cư vô sự đáo hư linh (7) |
Dịch nghĩa: Gửi bạn
Vầng trăng trên đỉnh Hồng Sơn, một bóng tròn vằng vặc,
Tràng An nghìn dặm một mảnh tình đêm nay.
Viên ngọc phác không giữ được trọn bộ mặt mắt thật của mình nữa,
Chút công danh ở một châu đáng kể gì
Sinh ra vốn không mang sẵn cốt công hầu,
Chưa chết thì rốt cuộc sẽ đi tìm lợn hươu làm bạn.
Thèm chết được cái thú của người ngồi cao nơi song bắc,
Sống yên ổn thường ngày, không một việc gì bận đến tâm hồn trong sáng.
Dịch thơ: Gửi bạn
Hồng Sơn trăng núi như gương
Trường An nghìn dặm nhớ thương vô vàn
Ngọc trong đá mới vẹn toàn
Chức quan huyện nhỏ đáng bàn chi đâu
Ai sinh đã sẵn công hầu
Cuối đời tìm chốn rừng sâu nương mình
Bên song ngồi đón gió lành
Sống đời yên ổn hư linh sạch làu.
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)
(1) Kí hữu: Bài này tác giả gởi cho bạn ở Hồng Sơn, khi ra Tràng An làm quan cùng nhà Nguyễn.
(2) Tràng An: Tức Thăng Long.
(3) Thái phác: Viên ngọc còn ở trong đá, chưa mài dũa.Sách Chiến Quốc chép: Vua Tề mời Nhan Xúc vào cung để trọng dụng. Xúc từ chối nói: "Ngọc sinh ở đá trên núi, nếu đem phá ra mà lấy dùng, không phải không quý giá, nhưng bản chất không còn nguyên vẹn. Kẻ sĩ sanh ra nơi đồng nội, nếu được dùng cho bổng lộc, không phải không hiển vinh, nhưng hình thái tinh thần không được trọn vẹn".
(4) Nhất châu: Khi mới ra làm quan cùng nhà Nguyễn, Tố Như nhận chức tri huyện
Phù Dung thuộc Khoái Châu, tỉnh Sơn Nam (Hưng Yên) ngày nay.
(5) Thỉ lộc: Thỉ là heo rừng, lộc là hươu nai.
(6) Bắc song: Đào Tiềm, một cao hiền đời Tấn,có câu: "Tiết tháng năm tháng sáu, nằm nơicửa sổ phía bắc, gió mát thoảng đến,tự coi như người đời Hi Hoàng".
(7) Hư linh: Cũng như tâm linh. Cõi lòng trong sạch và trống trơn không chút bận đến thế sự.
11/5/2014
